20 feb Wanneer is een vertrouwenspersoon verplicht binnen een bedrijf?
Een vertrouwenspersoon is er binnen een organisatie als aanspreekpunt voor medewerkers die te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen of integriteitskwesties. De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor en begeleidt medewerkers bij het vinden van een oplossing, terwijl vertrouwelijkheid gewaarborgd blijft. Dit draagt bij aan een veilige en respectvolle werkomgeving waarin werknemers zich vrij voelen om problemen te bespreken zonder angst voor negatieve consequenties.
Naast individuele ondersteuning heeft een vertrouwenspersoon ook een bredere rol binnen de organisatie. Hij of zij adviseert het management over beleid omtrent psychosociale arbeidsbelasting (PSA), zoals maatregelen tegen pesten, discriminatie, (seksuele) intimidatie en andere vormen van grensoverschrijdend gedrag. Door proactief signalen op te vangen en te rapporteren, helpt een vertrouwenspersoon de organisatie om een gezonde en inclusieve werkcultuur te behouden.
Verplichte externe vertrouwenspersoon per 1 januari 2024
Vanaf 1 januari 2024 is het voor organisaties met meer dan tien werknemers verplicht om een externe vertrouwenspersoon aan te stellen. Deze maatregel is ingevoerd om de objectiviteit en onafhankelijkheid van de vertrouwenspersoon te waarborgen. Een externe vertrouwenspersoon heeft geen directe binding met de organisatie, waardoor medewerkers zich vrijer voelen om problemen aan te kaarten zonder angst voor interne belangenverstrengeling. Dit draagt bij aan een eerlijker en transparanter werkklimaat.
Voor kleinere bedrijven met tien of minder werknemers blijft het aan de werkgever om te bepalen of ze een vertrouwenspersoon willen aanstellen, maar ook daar wordt het sterk aanbevolen.
Met welke werkgerelateerde kwesties kunnen medewerkers terecht bij een vertrouwenspersoon?
Een vertrouwenspersoon is er voor diverse werkgerelateerde problemen, waaronder:
- Ongewenste omgangsvormen
- Pesten, discriminatie, seksuele intimidatie en agressie op de werkvloer kunnen grote psychologische gevolgen hebben. Een vertrouwenspersoon biedt een veilige plek om deze situaties te bespreken en helpt bij het vinden van een oplossing.
- Integriteitskwesties en misstanden
- Medewerkers die vermoeden dat er fraude, corruptie of andere onethische praktijken plaatsvinden binnen de organisatie, kunnen dit melden bij de vertrouwenspersoon. Deze kan adviseren over hoe hiermee om te gaan en eventueel doorverwijzen naar een meldpunt.
- Arbeidsconflicten en spanningen
- Problemen met collega’s of leidinggevenden, zoals onenigheid over taken, slechte communicatie of machtsmisbruik, kunnen werkstress veroorzaken. De vertrouwenspersoon kan bemiddelen en ondersteuning bieden.
- Werkdruk en psychosociale belasting
- Hoge werkdruk, burn-outklachten of andere mentale belasting kunnen schadelijk zijn voor het welzijn van medewerkers. Een vertrouwenspersoon helpt werknemers hun problemen bespreekbaar te maken en te kijken naar mogelijke oplossingen.
- Veiligheid en welzijn op de werkvloer
- Wanneer een werknemer zich onveilig voelt door fysieke of emotionele dreiging, kan de vertrouwenspersoon adviseren over de juiste stappen en hulp bieden bij het nemen van actie.
Door de invoering van de verplichte externe vertrouwenspersoon wordt de drempel lager om misstanden en ongewenste situaties aan te kaarten. Dit zorgt voor een transparantere en veiligere werkomgeving waarin werknemers beter beschermd worden.